Lieutenant Colonel Sofia Qureshi: 15 દિવસ પહેલા પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલાનો બદલો લેવા માટે ભારતીય સશસ્ત્ર દળોએ ગઈકાલે રાત્રે પાકિસ્તાનમાં સ્થિત આતંકવાદી છાવણીઓ પર હુમલો કર્યો. ભારતીય સેનાના આ મિશનનું નામ ઓપરેશન સિંદૂર છે. ઓપરેશન સિંદૂર દ્વારા, સશસ્ત્ર દળોએ નવ આતંકવાદી ઠેકાણાઓનો નાશ કર્યો. સેનાની આ કાર્યવાહી વિશે માહિતી આપવા માટે, વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રી, ટોચના લશ્કરી અધિકારી કર્નલ સોફિયા કુરેશી અને વિંગ કમાન્ડર વ્યોમિકા સિંહે મીડિયા સાથે વાત કરી. આ દરમિયાન, કર્નલ સોફિયા કુરેશીએ ઓપરેશન સિંદૂરને પહેલગામ હુમલાના પીડિતો માટે ન્યાય અપાવવાનું કાર્ય બનાવ્યું. લેફ્ટનન્ટ કર્નલ સોફિયા કુરેશી ભારતીય સેનાના સિગ્નલ કોર્પ્સના અધિકારી છે, જેમણે 2006 માં કોંગોમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ રક્ષા કામગીરીમાં પણ સેવા આપી છે. અહીં તેમણે યુદ્ધવિરામનું નિરીક્ષણ કર્યું અને માનવતાવાદી મિશનમાં મદદ કરી. ગુજરાતના વતની લેફ્ટનન્ટ કર્નલ કુરેશી પાસે બાયોકેમિસ્ટ્રીમાં અનુસ્નાતકની ડિગ્રી છે.
કોણ છે કર્નલ સોફિયા કુરેશી?
ગુજરાતની રહેવાસી સોફિયા કુરેશી ભારતીય સેનાના સિગ્નલ કોર્પ્સમાં અધિકારી છે અને તેમણે પોતાની કારકિર્દીમાં ઘણા સીમાચિહ્નો સ્થાપિત કર્યા છે, જે મહિલાઓ માટે પ્રેરણારૂપ બન્યા છે. સોફિયા કુરેશીએ મેજર તાજુદ્દીન કુરેશી સાથે લગ્ન કર્યા, જેઓ આર્મીના મિકેનાઇઝ્ડ ઇન્ફન્ટ્રીમાં ફરજ બજાવતા હતા. બંનેને નવ વર્ષનો દીકરો પણ છે.
લશ્કરી પૃષ્ઠભૂમિ
સોફિયા એક લશ્કરી પરિવારમાંથી આવે છે. તેમના દાદા ભારતીય સેનામાં સેવા આપી ચૂક્યા છે અને તેમના પિતાએ પણ થોડા સમય માટે સેનામાં સેવા આપી હતી. આ લશ્કરી પૃષ્ઠભૂમિને કારણે, સોફિયાએ પણ બાળપણથી જ સૈનિક બનવાનું સ્વપ્ન જોવાનું શરૂ કર્યું. ૧૯૯૯માં, તેમને ઓફિસર્સ ટ્રેનિંગ એકેડેમી (OTA) દ્વારા સેનામાં કમિશન મળ્યું. ત્યારબાદ, તેણીને દેશના વિવિધ ભાગોમાં પોસ્ટ કરવામાં આવી, જેમાં બળવાખોરી વિરોધી ક્ષેત્રોનો પણ સમાવેશ થાય છે.
સોફિયા કુરેશીની કારકિર્દી
સોફિયા કુરેશીને શાંતિ મિશનનો પણ અનુભવ છે. 2006 માં, તેમણે કોંગો (આફ્રિકા) માં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ મિશનમાં લશ્કરી નિરીક્ષક તરીકે સેવા આપી. આ ઉપરાંત, તેમણે ઓપરેશન પરાક્રમ દરમિયાન પંજાબ સરહદ પર સેવા આપી હતી. તે જ સમયે, ઉત્તર-પૂર્વ ભારતમાં પૂર રાહત કામગીરી દરમિયાન તેમના સંદેશાવ્યવહાર કાર્યને Signal Officer-in-Chief પ્રશંસા કાર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
સોફિયા કુરેશીની ઐતિહાસિક સિદ્ધિ
લેફ્ટનન્ટ કર્નલ સોફિયા કુરેશી વિદેશી લશ્કરી કવાયતનું નેતૃત્વ કરનારી પ્રથમ મહિલા અધિકારી છે. માર્ચ 2016 માં, સોફિયા કુરેશીએ બહુરાષ્ટ્રીય લશ્કરી કવાયતમાં ભારતીય સેનાની ટુકડીનું નેતૃત્વ કરનારી પ્રથમ ભારતીય મહિલા અધિકારી બનીને ઇતિહાસ રચ્યો. ‘એક્સરસાઇઝ ફોર્સ ૧૮’ નામનો આ અભ્યાસ ૨ માર્ચ થી ૮ માર્ચ ૨૦૧૬ દરમિયાન પુણેમાં યોજાયો હતો. તે ભારત દ્વારા આયોજિત અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો વિદેશી લશ્કરી અભ્યાસ હતો.
તેમાં ASEAN દેશો તેમજ ભારત, જાપાન, ચીન, રશિયા, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ, કોરિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને ઓસ્ટ્રેલિયાના સૈનિકો સામેલ હતા. આ કવાયતમાં કુલ 18 લશ્કરી ટુકડીઓએ ભાગ લીધો હતો, જેમાંથી સોફિયા એકમાત્ર મહિલા અધિકારી હતી જેણે ભારતીય ટુકડીનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. તેમની ટુકડીમાં 40 સભ્યોનો સમાવેશ થતો હતો જેઓ યુએન શાંતિ રક્ષા કામગીરી અને માનવતાવાદી ખાણ કાર્યવાહીમાં તાલીમમાં સામેલ હતા.