India indigenous radar 500 km range: ભારતની હવાઈ સંરક્ષણ ક્ષમતામાં મોટો સુધારો થવા જઈ રહ્યો છે, દેશનું પહેલું સ્વદેશી VHF (ખૂબ જ ઉચ્ચ આવર્તન) રડાર હવે એવી રીતે બનાવવામાં આવી રહ્યું છે કે તે 500 કિલોમીટરના અંતરેથી સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટને ઓળખી શકે. આ રડાર ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને રડાર ડેવલપમેન્ટ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ (LRDE) દ્વારા ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ (BEL) ના સહયોગથી બનાવવામાં આવ્યું છે.
પહેલા કરતાં વધુ શક્તિશાળી
VHF રડાર વિશે વાત કરીએ તો, શરૂઆતમાં તે ફક્ત 400 કિલોમીટર સુધીના દુશ્મન વિમાનો અને લક્ષ્યોને પકડી શકતું હતું, પરંતુ અપગ્રેડ પછી, તે હવે 500 કિલોમીટરના અંતર સુધીના કોઈપણ ફાઇટર જેટ અથવા અન્ય હવાઈ પ્લેટફોર્મને ટ્રેક કરી શકે છે. આ અપગ્રેડ ભારતની પ્રારંભિક ચેતવણી અને દેખરેખ ક્ષમતાને ખૂબ જ મજબૂત બનાવશે. જેના કારણે પાકિસ્તાન જેવા દુશ્મન દેશના ફાઇટર જેટને આપણી સરહદમાં પ્રવેશતા પહેલા ટ્રેક કરવામાં આવશે.
VHF રડાર કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
આ રડાર VHF બેન્ડ (30-300 MHz) માં કામ કરે છે. અમેરિકન F-35 લાઈટનિંગ II અને આગામી 6ઠ્ઠી પેઢીના ફાઇટર જેટ જેવા સ્ટીલ્થ એરક્રાફ્ટ સામાન્ય રીતે હાઇ-ફ્રિકવન્સી રડાર દ્વારા શોધી શકાતા નથી. પરંતુ VHF બેન્ડની લાંબી તરંગલંબાઇ સ્ટીલ્થ ડિઝાઇન અને રડાર-શોષક સામગ્રીને તટસ્થ કરે છે. એટલે કે, આ રડાર તે વિમાનોને પણ ઓળખી શકે છે, જે ખાસ કરીને રડારથી બચવા માટે રચાયેલ છે.
વિશેષતા
VHF રડારની મદદથી, 500 કિલોમીટરની રેન્જથી આવતા ફાઇટર જેટ, મિસાઇલ અથવા અન્ય કોઈપણ વિમાનને આવતા અટકાવવામાં આવે છે, તેમજ આ રડાર આધુનિક સ્ટીલ્થ ટેકનોલોજીથી સજ્જ દુશ્મન વિમાનોને પડકારવાનું કામ કરે છે. અને સ્વદેશી ટેકનોલોજીથી સંપૂર્ણપણે બનેલ આ રડાર ભારતની ટેકનોલોજીકલ સ્વનિર્ભરતાને વધુ મજબૂત બનાવે છે.
હવાઈ સંરક્ષણ નેટવર્કમાં મોટી ભૂમિકા
આ નવું VHF રડાર ભારતની બહુ-સ્તરીય હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ બનશે. તે લાંબા અંતરની સપાટીથી હવામાં પ્રહાર કરતી મિસાઇલ સિસ્ટમ અને અન્ય આધુનિક સેન્સર સાથે સંકલિત થશે. આનાથી ભારતને માત્ર સરહદ પર જ નહીં પરંતુ એશિયા-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં પણ હવાઈ સુરક્ષાના સંદર્ભમાં વ્યૂહાત્મક ફાયદો મળશે.