SHRESHTA Scheme: કેન્દ્ર સરકારે શ્રેષ્ઠ (Scheme for Residential Education for Students in High Schools in Targeted Areas) યોજના હેઠળ અભ્યાસ કરતા અનુસૂચિત જાતિ (SC) ના વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી કોઈપણ પ્રકારની ફી અથવા વધારાના શુલ્ક વસૂલતી શાળાઓને કડક ચેતવણી આપી છે. સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા મંત્રાલયે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે યોજનાની માર્ગદર્શિકાનું ઉલ્લંઘન કરતી શાળાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
કોઈ ફી નહીં, સરકાર સમગ્ર અભ્યાસનો ખર્ચ ઉઠાવશે
શ્રેષ્ઠ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય એ છે કે ધોરણ 9 અને 11 માં પ્રવેશ મેળવતા SC વિદ્યાર્થીઓને ઉચ્ચ સ્તરની રહેણાંક શાળાઓમાં મફત અને ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ મળે. આ વિદ્યાર્થીઓની ટ્યુશન ફી, છાત્રાલય, મેસ, પુસ્તકો, ગણવેશ અને સ્ટેશનરીનો સંપૂર્ણ ખર્ચ સરકાર ભોગવે છે.
ફરિયાદો પર કડક વલણ
મંત્રાલયે 7 જુલાઈ 2025 ના રોજ જારી કરેલા પત્રમાં જણાવ્યું હતું કે તેમને ઘણી શાળાઓ તરફથી ફરિયાદો મળી છે કે વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી સુરક્ષા ડિપોઝિટ, પિકનિક ફી, તબીબી ખર્ચ, પુસ્તકો, ગણવેશ વગેરેના નામે પૈસા લેવામાં આવી રહ્યા છે. આ શ્રેષ્ઠ યોજનાની મૂળ ભાવના અને નિયમોનું ઉલ્લંઘન છે.
CBSE દ્વારા કાર્યવાહી કરવામાં આવશે
પત્રમાં જણાવાયું છે કે જો કોઈ શાળા આવી પ્રવૃત્તિઓમાં સંડોવાયેલી જોવા મળશે તો તેની સામે સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ સેકન્ડરી એજ્યુકેશન (CBSE) દ્વારા કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. આ સાથે, આવી શાળાઓને બ્લેકલિસ્ટ પણ કરી શકાય છે.
૨૦૨૫-૨૬ માટે ૩૦૦૦ બેઠકો
શૈક્ષણિક સત્ર ૨૦૨૫-૨૬ માટે ધોરણ ૯ અને ૧૧માં કુલ ૩૦૦૦ નવી બેઠકો ઉપલબ્ધ છે. સરકારે આવી રહેણાંક શાળાઓને આ યોજનામાં જોડાવા માટે આમંત્રણ આપ્યું છે, જે વધુ સારા શૈક્ષણિક પ્રદર્શન અને માળખાગત સુવિધાઓના ધોરણોને પૂર્ણ કરે છે.
યોજનાનો ઉદ્દેશ
શ્રેષ્ઠ યોજનાનો ઉદ્દેશ અનુસૂચિત જાતિના વિદ્યાર્થીઓને ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણની તકો પૂરી પાડવાનો છે. આ માટે, પ્રવેશ પરીક્ષા NETS નેશનલ ટેસ્ટિંગ એજન્સી (NTA) દ્વારા લેવામાં આવે છે. આ યોજના હેઠળ, પસંદ કરાયેલા વિદ્યાર્થીઓનો ૧૨મા ધોરણ સુધીનો સંપૂર્ણ ખર્ચ સરકાર ઉઠાવે છે અને પછીથી તેઓ પોસ્ટ મેટ્રિક્યુલેશન અથવા ઉચ્ચ વર્ગ શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓનો લાભ પણ મેળવી શકે છે.