Recommended sleep duration for children: શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે, દિનચર્યા અને આહાર બંને યોગ્ય રાખવા જરૂરી છે, આ સાથે દરરોજ રાત્રે પૂરતી ઊંઘ લેવી પણ જરૂરી છે. સંશોધન દર્શાવે છે કે જે લોકો પૂરતી ઊંઘ લેતા નથી તેમને ઘણી પ્રકારની શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ વધારે હોઈ શકે છે. બાળકોથી લઈને વૃદ્ધો સુધી દરેક માટે રાત્રે સારી ઊંઘ જરૂરી છે.
અભ્યાસ દર્શાવે છે કે દરરોજ રાત્રે 6-8 કલાકની ઊંઘ પુખ્ત વયના લોકો માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો તમને એક દિવસ પણ પૂરતી ઊંઘ ન મળે, તો તે તમારા સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. પુખ્ત વયના લોકોની જેમ, બાળકોને પણ રાત્રે પૂરતી ઊંઘની જરૂર હોય છે, તે તેમના શારીરિક અને માનસિક વિકાસ બંને માટે જરૂરી છે.
શું તમારું બાળક મોડી રાત સુધી જાગતું રહે છે અથવા દિવસ દરમિયાન પણ થાકેલું દેખાય છે? તો આ એક સંકેત હોઈ શકે છે કે તેને પૂરતી ઊંઘ નથી મળી રહી. બાળકોના વિકાસમાં ઊંઘની ભૂમિકા પોષણ અને અભ્યાસ જેટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે.
ચાલો જાણીએ કે બાળકોને કઈ ઉંમરે કેટલી ઊંઘની જરૂર છે?
બાળકોના સારા સ્વાસ્થ્ય માટે સારી ઊંઘ જરૂરી છે
સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે, માતાપિતાએ ખાતરી કરવી જોઈએ કે તમારા બાળકો પૂરતી ઊંઘ લઈ રહ્યા છે. નવજાત શિશુથી લઈને કિશોરો સુધી દરેક માટે આ જરૂરી છે. ઊંઘ દરમિયાન, શરીર વૃદ્ધિ હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરે છે, જે હાડકાં, સ્નાયુઓ અને ઊંચાઈ વધારવામાં મદદ કરે છે. આ ઉપરાંત, સારી ઊંઘ મગજને દિવસભર શીખેલી બાબતોને સમજવા અને યાદ રાખવામાં મદદ કરે છે.
કેટલાક સંશોધનો એવું પણ સૂચવે છે કે જે બાળકો પૂરતી ઊંઘ લે છે તેઓ ઓછા ચીડિયા હોય છે અને લાગણીઓને વધુ સારી રીતે સંભાળે છે.
સારી ઊંઘ અને સારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વચ્ચેના સંબંધો પણ જાણીતા છે. સંશોધન સૂચવે છે કે પૂરતી ઊંઘ લેવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત થાય છે, જે બાળકને રોગોથી બચાવે છે.
ઊંઘના અભાવની ઘણી આડઅસરો
જે બાળકોને પૂરતી ઊંઘ મળતી નથી તેમને અનેક પ્રકારની શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ રહેલું છે. જો બાળકોને પૂરતી ઊંઘ ન મળતી હોય, તો તેમના વિકાસ પર અસર થઈ શકે છે. વૃદ્ધિ હોર્મોનનો અભાવ બાળકના શારીરિક વિકાસને અસર કરે છે. એટલું જ નહીં, ભવિષ્યમાં તેની યાદશક્તિ નબળી પડી શકે છે અને અભ્યાસ કરતી વખતે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મુશ્કેલ બની જાય છે.
ઊંઘનો અભાવ ભૂખ વધારતા હોર્મોન્સને સક્રિય કરે છે, જે સ્થૂળતામાં વધારો કરે છે. સ્થૂળતા ડાયાબિટીસ, હૃદય રોગ અને બળતરા જેવી અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. બાળકોમાં વધતી જતી સ્થૂળતાની સમસ્યા વિશે આરોગ્ય નિષ્ણાતો બધાને ચેતવણી આપી રહ્યા છે.
ઉંમર પ્રમાણે કેટલા કલાકની ઊંઘ જરૂરી છે
આરોગ્ય નિષ્ણાતોએ ઘણા અભ્યાસોના આધારે જણાવ્યું છે કે નવજાત શિશુઓથી લઈને કિશોરો માટે રાત્રે કેટલા કલાકની ઊંઘ જરૂરી છે?
નવજાત શિશુઓ (0-3 મહિના) 14-17 કલાક
શિશુઓ (4-11 મહિના) 12-15 કલાક
નાના બાળકો (1-2 વર્ષ) 11-14 કલાક
પ્રિ-સ્કૂલર્સ (3-5 વર્ષ) 10-13 કલાક
સ્કૂલના બાળકો (6-13 વર્ષ) 9-11 કલાક
કિશોરો (14-17 વર્ષ) 8-10 કલાક
ઊંઘના અભાવે ડાયાબિટીસનું જોખમ
તાજેતરના એક અભ્યાસમાં, સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે જે લોકોને પૂરતી ઊંઘ નથી મળતી તેમને ડાયાબિટીસનું જોખમ વધુ હોઈ શકે છે. ડાયાબિટીસ કેર જર્નલમાં પ્રકાશિત આ અભ્યાસના અહેવાલ મુજબ, ઊંઘ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એક અઠવાડિયા સુધી પણ અનિયમિત ઊંઘ લેવાથી મધ્યમ વયના અને વૃદ્ધ લોકોમાં ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસનું જોખમ 34 ટકા વધી શકે છે.