Fake Helmet Ban Road Safety India: કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યોને નબળી ગુણવત્તાવાળા હેલ્મેટ વેચતી કંપનીઓ અને દુકાનદારો સામે કડક કાર્યવાહી કરવા જણાવ્યું છે. સરકાર ટુ-વ્હીલર સવારોની સલામતીને ધ્યાનમાં રાખીને આ પગલું લઈ રહી છે. ગ્રાહક બાબતોના વિભાગ અને ભારતીય માનક બ્યુરો (BIS) એ લોકોને ફક્ત BIS પ્રમાણિત હેલ્મેટ ખરીદવાની અપીલ કરી છે.
સવારોની સલામતી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે
વિભાગે એમ પણ કહ્યું છે કે BIS પ્રમાણપત્ર વિના હેલ્મેટ બનાવનારાઓ અથવા વેચનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. દેશમાં 21 કરોડથી વધુ ટુ-વ્હીલર છે, તેથી સવારોની સલામતી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. મોટર વાહન અધિનિયમ 1988 હેઠળ હેલ્મેટ પહેરવું ફરજિયાત છે અને હલકી ગુણવત્તાવાળા હેલ્મેટનું વેચાણ સલામતી સાથે ચેડા કરે છે. 2021 થી એક નિયમ અમલમાં છે, જે હેઠળ તમામ ટુ-વ્હીલર ચાલકો માટે BIS ધોરણો હેઠળ પ્રમાણિત ISI-ચિહ્નિત હેલ્મેટ પહેરવાનું ફરજિયાત છે. હાલમાં, ભારતભરમાં 176 કંપનીઓ એવી છે જેમની પાસે રક્ષણાત્મક હેલ્મેટ બનાવવાનું લાઇસન્સ છે.
દંડ અને જેલ
સરકાર કહે છે કે રસ્તા પર ચાલતી વખતે લોકોની સલામતી સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે, તેથી હલકી ગુણવત્તાવાળા હેલ્મેટ વેચનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. કેન્દ્ર સરકારના ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે એમ પણ કહ્યું છે કે BIS પ્રમાણપત્ર વિના હેલ્મેટ બનાવનારાઓ અથવા વેચનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવી જોઈએ. આવા લોકોને દંડ થઈ શકે છે અને જેલ પણ થઈ શકે છે.
હલકી ગુણવત્તાવાળા હેલ્મેટ ન ખરીદો
સરકારે કહ્યું છે કે રસ્તાના કિનારે વેચાતા ઘણા હેલ્મેટમાં ફરજિયાત BIS પ્રમાણપત્ર નથી. આવા હેલ્મેટ નબળી ગુણવત્તાના હોય છે અને અકસ્માત દરમિયાન માથાનું રક્ષણ કરવામાં સક્ષમ નથી. આવા હેલ્મેટ પહેરવાથી માર્ગ અકસ્માતમાં લોકોના મૃત્યુ થાય છે. ગુણવત્તા ધોરણો લાગુ કરવા માટે BIS નિયમિતપણે ફેક્ટરીઓ અને બજારોનું નિરીક્ષણ કરે છે. BIS અધિકારીઓ ફેક્ટરીઓની મુલાકાત લે છે અને હેલ્મેટની ગુણવત્તા તપાસે છે. તેઓ નકલી હેલ્મેટ વેચાઈ રહ્યા છે કે કેમ તે જોવા માટે બજારોની પણ મુલાકાત લે છે.
હેલ્મેટ મેન્યુફેક્ચરર્સ એસોસિએશનના પ્રમુખે ખાસ વાત કહી
ટુ-વ્હીલર હેલ્મેટ મેન્યુફેક્ચરર્સ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયાના પ્રમુખ અને સ્ટીલબર્ડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર રાજીવ કપૂરે જણાવ્યું હતું કે સરકારનું આ પગલું આવકાર્ય છે. જોકે બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ (BIS) તેના સ્તરે પ્રયાસો કરી રહ્યું છે, તેમ છતાં આવા 95 ટકા લાઇસન્સ પ્રાપ્ત ઉત્પાદકો સામે કડક કાર્યવાહી કરવી જરૂરી છે જેઓ BIS માર્ક અને માન્ય લાઇસન્સ નંબરવાળા હલકી ગુણવત્તાવાળા હેલ્મેટ બનાવી અને વેચી રહ્યા છે, જેની કિંમત માત્ર 110 રૂપિયા સુધી છે. દર વર્ષે BIS લાઇસન્સધારકો દ્વારા 2 કરોડથી વધુ નકલી હેલ્મેટ બનાવવામાં આવે છે, જેના કારણે ભારતમાં રસ્તાઓ પર દોડતા 50 ટકા હેલ્મેટ નકલી હોય છે. આ હેલ્મેટ અથડાતાં જ તૂટી જાય છે, જેના કારણે ઘાતક પરિણામો આવે છે.