India Diplomacy on Palestine : ઓસ્ટ્રેલિયાએ પેલેસ્ટાઇનને સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર તરીકે માન્યતા આપવાની જાહેરાત કરી છે, જેનાથી ક્વાડના તે સભ્યોની યાદીમાં સામેલ થઈ ગયું છે જેમણે પેલેસ્ટાઇનને સાર્વભૌમ દેશ તરીકે માન્યતા આપી છે. તે સપ્ટેમ્બરમાં યોજાનારી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભામાં પણ આ જાહેરાત કરવા જઈ રહ્યું છે. જોકે, ક્વાડ દેશોના સભ્ય તરીકે, ભારત લગભગ ચાર દાયકા પહેલા આ પગલું ભરી ચૂક્યું છે.
ઓસ્ટ્રેલિયાના વડા પ્રધાન એન્થોની અલ્બાનીઝે સોમવારે કહ્યું હતું કે તેમની સરકાર સપ્ટેમ્બરમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા દરમિયાન પેલેસ્ટાઇનને સત્તાવાર રીતે માન્યતા આપશે. તેમણે તેને માનવતાવાદી અને વ્યૂહાત્મક દૃષ્ટિકોણથી જરૂરી પગલું ગણાવ્યું. ખાસ કરીને ગાઝામાં ચાલી રહેલા યુદ્ધ, ભૂખમરો અને વ્યાપક વિનાશને ધ્યાનમાં રાખીને, બે રાષ્ટ્રો એકમાત્ર ઉકેલ લાગે છે.
ભારતે સૌપ્રથમ પેલેસ્ટાઇનને માન્યતા આપી
ભારતે ૧૯૮૮માં જ પેલેસ્ટાઇનને સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર તરીકે માન્યતા આપી હતી, જ્યારે પેલેસ્ટાઇન લિબરેશન ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા અલ્જિયર્સમાં સ્વતંત્રતાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. ભારત આ ઘોષણાને સમર્થન આપનારા પ્રથમ દેશોમાંનો એક હતો, પરંતુ બાદમાં નવી દિલ્હીમાં પેલેસ્ટાઇન દૂતાવાસ પણ ખોલ્યો હતો. ભારતની આ નીતિ પશ્ચિમ એશિયામાં સંતુલન જાળવવા માટે તેના ઐતિહાસિક બિન-જોડાણવાદી વલણ અને રાજદ્વારીનો ભાગ રહી છે. જોકે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારત અને ઇઝરાયલ વચ્ચેના સંબંધો પણ મજબૂત થયા છે, તેમ છતાં ભારતે હંમેશા સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ઠરાવો અનુસાર પેલેસ્ટાઇનના સ્વતંત્ર રાષ્ટ્રની માંગને ટેકો આપ્યો છે.
ક્વાડના અન્ય દેશો ક્યાં છે?
ક્વાડમાં કુલ ચાર દેશો છે – ભારત, ઓસ્ટ્રેલિયા, અમેરિકા અને જાપાન. આ જૂથ ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં એક મુક્ત અને સુમેળભર્યા વ્યવસ્થાને પ્રોત્સાહન આપે છે. પેલેસ્ટાઇનને ટેકો આપવામાં ભારત મોખરે હતું અને તેણે 37 વર્ષ પહેલાં તેની સ્વતંત્રતા સ્વીકારી લીધી હતી. તે જ સમયે, ઓસ્ટ્રેલિયાએ હવે સપ્ટેમ્બર 2025 માં સત્તાવાર માન્યતા આપવાની જાહેરાત કરી છે. અમેરિકા અને જાપાનની વાત કરીએ તો, બંને દેશોએ હજુ સુધી સત્તાવાર રીતે પેલેસ્ટાઇનને માન્યતા આપી નથી. કારણ કે અમેરિકાનું વલણ ઐતિહાસિક રીતે ઇઝરાયલની તરફેણમાં રહ્યું છે, જ્યારે જાપાન માનવતાવાદી સહાય અને બે-રાષ્ટ્ર ઉકેલને ટેકો આપ્યો છે. જોકે, તેણે પેલેસ્ટાઇનને માન્યતા આપી નથી.