Economy: સરકારે 2022-23 ને કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદન (GDP) અને ઔદ્યોગિક ઉત્પાદન સૂચકાંક (IIP) માટે અને 2024 ને ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક (CPI) માટે આધાર વર્ષ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આ માહિતી બુધવારે સંસદમાં આપવામાં આવી હતી. હાલમાં, GDP અને IIP ની ગણતરી 2011-12 ના આધારે કરવામાં આવે છે, જ્યારે CPI ની ગણતરી 2012 ના આધારે કરવામાં આવે છે.
આધાર વર્ષ શું છે?
આધાર વર્ષ એ સમય જતાં ડેટા ટ્રેક કરવા માટેનો પ્રારંભિક બિંદુ છે. તે ડેટામાં ફેરફારોને માપવા માટેનો સંદર્ભ બિંદુ છે. એક સમયગાળાથી બીજા સમયગાળામાં વેચાણમાં વૃદ્ધિ અથવા સંકોચન જેવી વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિને માપવા માટે આધાર વર્ષનો ઉપયોગ થાય છે.
આધાર વર્ષ સમયાંતરે સુધારવામાં આવે છે
આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ રાજ્યમંત્રીએ લોકસભામાં જણાવ્યું હતું કે મંત્રાલય GDP, IIP અને CPI ના આધાર વર્ષને સુધારવાની પ્રક્રિયામાં છે. તેમણે કહ્યું કે અર્થતંત્રમાં થઈ રહેલા માળખાકીય ફેરફારોને વધુ સારી રીતે પ્રતિબિંબિત કરવા માટે સમયાંતરે આધાર વર્ષ સુધારવામાં આવે છે. આ અંતર્ગત, ડેટાની ગણતરીની પદ્ધતિઓ અપડેટ કરવામાં આવે છે અને નવા ડેટા સ્ત્રોતોનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવે છે.
આઠમી આર્થિક વસ્તી ગણતરી અંગે કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી
સરકારે ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક (CPI) ના સુધારેલા સૂચકાંક માટે ઘરગથ્થુ વપરાશ ખર્ચ સર્વે 2023-24 માંથી મેળવેલા માલ અને સેવાઓની સૂચિ અને તેમના પ્રમાણનો ઉપયોગ કર્યો છે. મંત્રાલયે નવેમ્બર 2024 અને જાન્યુઆરી 2025 વચ્ચે ખાનગી કોર્પોરેટ ક્ષેત્રમાં મૂડી ખર્ચ રોકાણના ઇરાદાઓ પર પ્રથમ ભવિષ્યલક્ષી સર્વે હાથ ધર્યો છે. તેનો અહેવાલ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત, વાર્ષિક સેવા ક્ષેત્ર એન્ટરપ્રાઇઝ સર્વે પર એક પાયલોટ અભ્યાસ પણ કરવામાં આવ્યો છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય સંગઠિત સેવા ક્ષેત્રની પ્રવૃત્તિઓને વધુ સારી રીતે સમજવાનો છે. મંત્રાલયે કહ્યું કે આઠમી આર્થિક વસ્તી ગણતરી હાથ ધરવા અંગે હજુ સુધી કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી.