Fatty Liver: લીવરમાં ફેટ જમા થવાની સમસ્યા દરેક ઉંમરના લોકોમાં જોવા મળી રહી છે, નાની ઉંમરના લોકો પણ તેનો ભોગ બની રહ્યા છે. આરોગ્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે આજના સમયમાં આ એક સામાન્ય પણ ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા બની ગઈ છે. જો સમયસર તેની કાળજી લેવામાં ન આવે અથવા તેને નિયંત્રિત ન કરવામાં આવે તો તે લીવર સિરોસિસ, ફાઇબ્રોસિસ અને લીવર કેન્સર તરફ પણ દોરી શકે છે.
આરોગ્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે જે રીતે જીવનશૈલી અને ખાવા-પીવાની સમસ્યાઓ વધી રહી છે, તેનાથી લીવરમાં ચરબી વધવાની સમસ્યા પણ વધી છે.
ફેટી લીવર એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં લીવરના કોષોમાં ચરબીનું પ્રમાણ સામાન્ય કરતાં વધુ પ્રમાણમાં જમા થવા લાગે છે. સામાન્ય રીતે લીવરમાં 5% થી ઓછી ચરબી હોવી જોઈએ, પરંતુ જો આ માત્રા 5-10% થી વધુ હોય તો તે ફેટી લીવર રોગનું જોખમ પેદા કરી શકે છે.
દેશમાં દર ત્રીજો વ્યક્તિ આ રોગથી પીડાઈ શકે છે
આંકડા દર્શાવે છે કે દેશમાં દરેક ત્રીજો વ્યક્તિ ફેટી લીવર રોગથી પીડાઈ શકે છે. ડાયાબિટીસ અને અન્ય મેટાબોલિક ડિસઓર્ડર્સને કારણે થતા આ રોગનું જોખમ દારૂ ન પીનારાઓમાં પણ ઝડપથી વધતું જોવા મળે છે. આ પ્રકારની સ્થિતિને નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લીવર ડિસીઝ (NAFLD) કહેવામાં આવે છે.
આરોગ્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે વધુ જંક ફૂડ, તળેલા અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ખાવાની આદત, શારીરિક નિષ્ક્રિયતા, ઊંઘનો અભાવ અને વધુ પડતો તણાવ લીવરમાં ચરબી વધવાની સમસ્યા વધારી શકે છે.
અભ્યાસો દર્શાવે છે કે સ્થૂળતા અને મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ જેવી સ્થિતિઓ પણ લીવરમાં ચરબીના સંચયનું જોખમ વધારે છે.
NAFLD ધરાવતા લોકો પરના સંશોધન દર્શાવે છે કે તેના પીડિતોમાંથી 60-70% મેદસ્વી છે.
સ્થૂળતા ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ અને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકારનું જોખમ પણ વધારી શકે છે, જે બદલામાં લીવર સમસ્યાઓનું જોખમ વધારે છે.
આરોગ્ય મંત્રાલય શું કહે છે?
લીવરમાં ચરબીની સમસ્યા કેમ વધી રહી છે અને તેના માટે કયા કારણો જવાબદાર હોઈ શકે છે તે અંગે, આરોગ્ય મંત્રાલયે કેટલીક ખરાબ ટેવો વિશે જણાવ્યું છે જેને સુધારીને આ લીવરની સમસ્યાને અટકાવી શકાય છે.
આ માટે, આરોગ્ય મંત્રાલયે યોગ્ય દિનચર્યા જાળવવાની સલાહ આપી છે. ચાલો જાણીએ કે આરોગ્ય નિષ્ણાતો લીવરમાં ચરબીના નિર્માણ માટે કયા કારણોને જવાબદાર માને છે?
પૂરતી ઊંઘ ન લેવી.
ધૂમ્રપાનની આદત.
નિયમિત કસરત ન કરવી અથવા વધારે વજન હોવું.
એનર્જી ડ્રિંક્સ અથવા મીઠા પીણાંનો વધુ પડતો વપરાશ.
ફેટી લીવરની સમસ્યાથી કેવી રીતે બચવું?
સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે જીવનશૈલીમાં કેટલાક ફેરફાર કરીને તમે આ લીવર સમસ્યાથી બચી શકો છો.
જો તમારું વજન વધારે હોય, તો તેને 7-10% ઘટાડવાથી પણ લીવરની સમસ્યાઓ અટકાવી શકાય છે.
લીવરમાં ચરબીની સમસ્યાને સંતુલિત આહારની મદદથી પણ ઘટાડી શકાય છે જેમાં ઉચ્ચ ફાઇબર, ઓછા કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને ઓછી ચરબીવાળી વસ્તુઓ હોય.
અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછી 150 મિનિટની શારીરિક પ્રવૃત્તિ દ્વારા પણ ફેટી લીવરને અટકાવી શકાય છે.
દારૂનું સેવન ઓછું કરવાથી લીવરની સમસ્યાઓ પણ અટકાવવામાં મદદ મળી શકે છે.