Census Alert: ભારતમાં યોજાનારી આગામી વસ્તી ગણતરી અંગે સરકારે મોટી જાહેરાત કરી છે. આ દેશની પહેલી ડિજિટલ વસ્તી ગણતરી હશે, જેમાં સામાન્ય લોકો પણ પોતાની માહિતી ઓનલાઈન દાખલ કરી શકશે. આ માટે સરકાર એક ખાસ વેબ પોર્ટલ શરૂ કરવા જઈ રહી છે. આ ઉપરાંત, વસ્તી ગણતરીનું કામ મોબાઈલ એપ દ્વારા પણ પૂર્ણ કરવામાં આવશે.
ભારતમાં અત્યાર સુધી સરકારી કર્મચારીઓ વસ્તી ગણતરી માટે ઘરે ઘરે જઈને કાગળ પર માહિતી એકત્રિત કરતા હતા. પરંતુ હવે સરકાર આ પ્રક્રિયાને સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ બનાવવા જઈ રહી છે. પહેલીવાર, લોકોની માહિતી મોબાઈલ એપ અને ઓનલાઈન પોર્ટલ દ્વારા લેવામાં આવશે. આનાથી માત્ર કામ ઝડપી બનશે જ નહીં, પરંતુ ડેટા સીધા સરકારના કેન્દ્રીય સર્વર પર સુરક્ષિત રીતે પહોંચશે.
લોકો પોતાની માહિતી જાતે ભરી શકશે
સરકારે કહ્યું છે કે જો નાગરિકો ઈચ્છે તો તેઓ વેબ પોર્ટલ પર પોતાની વસ્તી ગણતરીની માહિતી જાતે દાખલ કરી શકે છે. આ માટે વસ્તી ગણતરી બે તબક્કામાં કરવામાં આવશે. પહેલો તબક્કો ‘ઘરની યાદી અને મકાન ગણતરી’ એટલે કે ઘરો અને મકાનો વિશેની માહિતી, અને બીજો તબક્કો ‘વસ્તી ગણતરી’ એટલે કે વસ્તી ગણતરી છે. બંને તબક્કામાં, લોકો પોતાની માહિતી જાતે નોંધાવી શકશે.
આગામી વસ્તી ગણતરી ક્યારે થશે?
વસ્તી ગણતરી 2026 અને 2027 માં બે તબક્કામાં યોજાશે. પ્રથમ તબક્કો 1 એપ્રિલ, 2026 થી શરૂ થશે, જેમાં ઘરોની ગણતરી કરવામાં આવશે. બીજો તબક્કો 1 ફેબ્રુઆરી, 2027 થી શરૂ થશે, જેમાં લોકોની વસ્તી, જાતિ અને અન્ય જરૂરી માહિતી એકત્રિત કરવામાં આવશે. આ માટે, 16 જૂન, 2024 ના રોજ એક સરકારી સૂચના જારી કરવામાં આવી છે. આઝાદી પછી આ ભારતની 8મી અને કુલ 16મી વસ્તી ગણતરી હશે.
34 લાખ કર્મચારીઓને તાલીમ આપવામાં આવશે
આટલા મોટા કાર્ય માટે, સરકારે દેશભરમાં લગભગ 34 લાખ લોકોની નિમણૂક કરી છે. આ કર્મચારીઓને ત્રણ સ્તરે તાલીમ આપવામાં આવશે. પહેલા રાષ્ટ્રીય ટ્રેનર, પછી માસ્ટર ટ્રેનર અને અંતે ફિલ્ડ ટ્રેનર તેમને તૈયાર કરશે. દરેક ગામ અને શહેરને નાના ભાગોમાં વિભાજીત કરવામાં આવશે અને દરેક ભાગ માટે એક કર્મચારી જવાબદાર રહેશે. આ ખાતરી કરશે કે કોઈ ઘર કે વ્યક્તિ ગણતરીમાંથી બાકાત ન રહે.
સીમાઓમાં ફેરફાર કરવાની છેલ્લી તારીખ નક્કી કરવામાં આવી છે
સરકારે તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને આદેશ આપ્યો છે કે જો તેઓ તેમના જિલ્લાઓ, તાલુકાઓ અથવા પોલીસ સ્ટેશનોની સીમાઓમાં કોઈ ફેરફાર કરવા માંગતા હોય, તો તેમણે 31 ડિસેમ્બર 2025 પહેલા તે કરવું જોઈએ. તે પછી વસ્તી ગણતરીમાં તે જ સીમાઓને અંતિમ ગણવામાં આવશે. સીમાઓ નક્કી કર્યાના ત્રણ મહિના પછી જ વસ્તી ગણતરી શરૂ કરી શકાય છે. આનાથી વસ્તી ગણતરીમાં કોઈ ભૂલ થશે નહીં.