Census 2027: જનગણનાની તૈયારીઓના ભાગ રૂપે, ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ (RGI) એ તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના વસ્તી ગણતરી સંચાલન નિર્દેશકોની બે દિવસીય પરિષદનું આયોજન કર્યું. અધિકારીઓએ શનિવારે આ માહિતી આપી.
આ પરિષદમાં, અધિકારીઓને આગામી કાર્ય વિશે વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી હતી. આમાં, ડિજિટલ ઇન્ટરફેસ, પ્રશ્નાવલી, ટીમ રચના અને ઘર સૂચિ જેવા વિષયો પર પ્રેઝન્ટેશન આપવામાં આવ્યા હતા. ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ અને વસ્તી ગણતરી કમિશનરે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર જણાવ્યું હતું કે, 2 જુલાઈથી શરૂ થયેલી આ બે દિવસીય પરિષદ 4 જુલાઈ, 2025 ના રોજ સમાપ્ત થઈ હતી, જેમાં 2027 માં યોજાનારી વસ્તી ગણતરીની તૈયારીઓ, વધુ રૂપરેખા અને ટીમવર્ક પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ અને વસ્તી ગણતરી કમિશનરે તમામ અધિકારીઓને અહીં પ્રાપ્ત માહિતીને આગળ વધારવા અને જાતિ આધારિત વ્યાપક વસ્તી ગણતરી માટે જરૂરી પગલાં લેવા અપીલ કરી હતી.
જનગણના પ્રક્રિયાને પારદર્શક અને સરળ બનાવવા માટે, RGI એક ડિજિટલ ઇન્ટરફેસ બનાવશે, જેની મદદથી તમામ સંબંધિત પક્ષોને વાસ્તવિક સમયના અપડેટ્સ મળતા રહેશે. વસ્તી ગણતરી પ્રક્રિયાનો પ્રથમ તબક્કો એટલે કે ઘરની યાદી 1 એપ્રિલ, 2026 થી શરૂ થશે. આ વસ્તી ગણતરીની પ્રથમ મહત્વપૂર્ણ કડી છે. વસ્તી ગણતરી બે તબક્કામાં કરવામાં આવે છે. પ્રથમ તબક્કાને હાઉસ લિસ્ટિંગ ઓપરેશન કહેવામાં આવે છે, જેમાં દરેક ઘરની સ્થિતિ, મિલકત અને સુવિધાઓ સંબંધિત માહિતી એકત્રિત કરવામાં આવે છે. બીજો તબક્કો વસ્તી ગણતરી હશે, જે 1 ફેબ્રુઆરી, 2027 થી શરૂ થશે. આમાં, દરેક વ્યક્તિની સામાજિક, આર્થિક, સાંસ્કૃતિક અને વસ્તી વિષયક વિગતો લેવામાં આવશે. આ માહિતી તાજેતરમાં ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ મૃત્યુંજય કુમાર નારાયણ દ્વારા તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને મોકલવામાં આવેલા પત્રમાં આપવામાં આવી છે.
આગામી વસ્તી ગણતરી દેશની 16મી વસ્તી ગણતરી હશે અને તે સ્વતંત્રતા પછી આઠમી વખત હાથ ધરવામાં આવશે. આ વખતે વસ્તી ગણતરીમાં જાતિ આધારિત વસ્તી ગણતરી પણ કરવામાં આવશે. આ વખતે પ્રથમ વખત વસ્તી ગણતરી સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ માધ્યમ દ્વારા કરવામાં આવશે. આ માટે મોબાઇલ એપનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. લોકોને સ્વ-ગણતરીની સુવિધા પણ આપવામાં આવશે. રજિસ્ટ્રાર જનરલ અને સેન્સસ કમિશનર ઓફિસે નાગરિકો પાસેથી પૂછવા માટે લગભગ ત્રણ ડઝન પ્રશ્નોની યાદી તૈયાર કરી છે. આ સર્વેમાં, ઘરમાં મોબાઇલ ફોન, ઇન્ટરનેટ, વાહનો (સાયકલ, સ્કૂટર, મોટરસાઇકલ, કાર, જીપ, વાન) અને ઘરગથ્થુ ઉપકરણો (રેડિયો, ટેલિવિઝન, ટ્રાન્ઝિસ્ટર) જેવી વસ્તુઓ છે કે નહીં તે અંગે માહિતી એકત્રિત કરવામાં આવશે.