Joint Pain Care Remedies: સાંધાનો દુખાવો એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે જે વિશ્વભરના લાખો લોકોને અસર કરે છે. આ શરીરના કોઈપણ સાંધામાં થઈ શકે છે; જેમ કે ઘૂંટણ, ખભા, કોણી, હિપ્સ, હાથ અથવા અંગૂઠા. દુખાવો હળવો અને સમયાંતરે થતો હોઈ શકે છે, અથવા એટલો તીવ્ર હોઈ શકે છે કે તે દૈનિક પ્રવૃત્તિઓ કરવામાં મુશ્કેલી ઉભી કરે છે. સામાન્ય રીતે આ સમસ્યા મોટી ઉંમરના લોકોમાં જોવા મળે છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે નાની ઉંમરના લોકોને પણ અસર કરે છે.
ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ મેડિકલ રિસર્ચ અનુસાર, ભારતમાં લગભગ 15% લોકો સાંધાના દુખાવાથી પીડાય છે, અને આ સમસ્યા સ્ત્રીઓમાં વધુ જોવા મળે છે. જોકે દવાઓ રાહત આપી શકે છે, ક્યારેક આ દવાઓની આડઅસર પણ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, દવાઓ વિના કેટલાક કુદરતી ઉપાયો સાંધાના દુખાવાને ઘટાડવામાં અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. ચાલો આ લેખમાં આને વિગતવાર સમજીએ.
આરોગ્ય નિષ્ણાતો અનુસાર, આર્થરાઇટિસ અને સાંધાના દુઃખાવાના કારણો તથા લક્ષણોના આધારે દરેક વ્યક્તિ માટે સારવાર જુદી હોઈ શકે છે. આર્થરાઇટિસ મુખ્યત્વે બે પ્રકારના હોય છે – ઈન્ફ્લેમેટરી અને નોન-ઇન્ફ્લેમેટરી. નોન-ઇન્ફ્લેમેટરી આર્થરાઇટિસમાં દવા વગર પણ કેટલાક ઉપાયોથી લક્ષણોમાં રાહત મળી શકે છે. જો તમને પણ વારંવાર સાંધામાં દુઃખાવો રહે છે, તો આ ઉપાયોને ગંભીરતાપૂર્વક અનુસરવા જોઈએ.
નિયમિત કસરત અને સ્ટ્રેચિંગ
સાંધાના દુખાવામાં રાહત મેળવવા માટે નિયમિત કસરત અને સ્ટ્રેચિંગ અત્યંત અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. યોગ, તરવું અને ઝડપી ચાલવા જેવી ઓછી અસરવાળી કસરતો સાંધામાં લવચીકતા વધારે છે અને સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવે છે. નિષ્ણાતોના મતે, ‘સવારે 10-15 મિનિટ સ્ટ્રેચિંગ કરવાથી સાંધામાં લુબ્રિકેશન જળવાઈ રહે છે અને જડતા ઓછી થાય છે.’ યોગમાં, તાડાસન, વજ્રાસન અને ભુજંગાસન જેવા આસનો સાંધા માટે ફાયદાકારક છે.
હીટ એંડ કોલ્ડ થેરાપી
હીટ એંડ કોલ્ડ થેરાપી એ સાંધાના દુખાવા અને સોજો ઘટાડવાનો કુદરતી માર્ગ છે. અસરગ્રસ્ત સાંધા પર ગરમ પાણીની બોટલ અથવા હીટિંગ પેડ 15-20 મિનિટ માટે લગાવો. ગરમી રક્ત પ્રવાહમાં વધારો કરે છે અને સ્નાયુઓને આરામ આપે છે, જેનાથી જડતા ઓછી થાય છે. જો સાંધામાં સોજો આવે કે તીવ્ર દુખાવો થાય, તો કોલ્ડ થેરાપી (આઈસ કોમ્પ્રેસ) અજમાવો. બરફને કપડામાં લપેટીને સાંધા પર 10-15 મિનિટ માટે લગાવો. તે બળતરા અને દુખાવાને નિયંત્રિત કરે છે.
વજનને નિયંત્રિત કરો
શરીરનું વધારાનું વજન સાંધા પર, ખાસ કરીને ઘૂંટણ અને હિપ્સ પર વધારાનું દબાણ લાવે છે, જેના કારણે દુખાવો થાય છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન અનુસાર, 5-10% વજન ઘટાડવાથી સાંધાના દુખાવામાં ઘણી રાહત મળે છે. ફાઇબર, પ્રોટીન અને લીલા શાકભાજીનો સમાવેશ થતો સંતુલિત આહાર વજન નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. ખાંડ, તળેલા ખોરાક અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક ટાળો.