India US Trade Agreement Piyush Goyal: કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી પિયુષ ગોયલે શનિવારે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ચાલી રહેલા દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર (BTA) ની વાટાઘાટો અંગે મહત્ત્વપૂર્ણ નિવેદન આપ્યું છે. તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે બંને દેશો વચ્ચેની વાતચીત સકારાત્મક સ્તરે આગળ વધી રહી છે, પરંતુ ભારત સરકાર ખેડૂતો, માછીમારો અને નાના ઉદ્યોગો (MSMEs) ના હિતો સાથે કોઈ પણ સંજોગોમાં સમાધાન કરશે નહીં. ગોયલે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે રાષ્ટ્રીય હિત હંમેશા સર્વોપરી રહેશે. આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે અમેરિકાએ ભારતીય માલ પર 50 ટકા જેટલો ઊંચો ટેરિફ લાદ્યો છે અને કૃષિ ક્ષેત્રમાં છૂટછાટોની માંગણી કરી છે. તાજેતરમાં ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળે વોશિંગ્ટનમાં યુએસ અધિકારીઓ સાથે વેપાર વાટાઘાટોનો પાંચમો રાઉન્ડ પૂર્ણ કર્યો છે, જે સકારાત્મક રહ્યો છે.
ભારતનું અડગ વલણ: કૃષિ અને MSME ના હિતો સાથે કોઈ સમજૂતી નહીં
કેન્દ્રીય વાણિજ્ય મંત્રી પિયુષ ગોયલે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર અંગે પત્રકારોને માહિતી આપતા દેશનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું. તેમણે જણાવ્યું કે વેપાર વાટાઘાટોનું વાતાવરણ મૈત્રીપૂર્ણ છે અને વાતચીત રચનાત્મક રીતે આગળ વધી રહી છે. જોકે, તેમણે આકરી ભાષામાં સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો કે, “જ્યાં સુધી આપણે ભારતના ખેડૂતો, માછીમારો અને MSME (માઇક્રો, સ્મોલ અને મીડિયમ એન્ટરપ્રાઇઝ) ક્ષેત્રના હિતોને સંપૂર્ણપણે સંબોધિત ન કરીએ, ત્યાં સુધી કોઈ પણ કરાર અંતિમ કરવામાં આવશે નહીં.”
આ નિવેદન ખૂબ મહત્ત્વનું છે, કારણ કે અમેરિકા સતત ભારત પાસે કૃષિ ક્ષેત્રમાં કેટલીક છૂટછાટો માંગી રહ્યું છે, જેને ભારત સરકારે સ્વીકારી નથી. ભારતનું માનવું છે કે ખેડૂતો અને નાના ઉદ્યોગો દેશની અર્થવ્યવસ્થાનો આધાર છે અને તેમના હિતોને અવગણી શકાય નહીં. ગોયલે પુનરોચ્ચાર કર્યો કે રાષ્ટ્રીય હિત જ હંમેશાં સર્વોપરી રહેશે.
ટેરિફ વિવાદ અને વેપાર વાટાઘાટોની વર્તમાન સ્થિતિ
તાજેતરના દિવસોમાં ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના વેપાર સંબંધોમાં ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર દ્વારા લાદવામાં આવેલા ઊંચા ટેરિફને કારણે તણાવ જોવા મળી રહ્યો છે. અમેરિકાએ ભારતીય માલ પર 50 ટકા સુધીના ભારે ટેરિફની જાહેરાત કરી છે, જેમાં 25 ટકા બેઝ ટેરિફ અને રશિયન ક્રૂડ ઓઇલની ખરીદી પર વધારાના 25 ટકા ટેરિફનો સમાવેશ થાય છે. આ ઊંચા ટેરિફ છતાં, બંને દેશો વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર અંગે વાટાઘાટો ચાલુ છે.
વાણિજ્ય સચિવ રાજેશ અગ્રવાલના નેતૃત્વ હેઠળના ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળે તાજેતરમાં વોશિંગ્ટનની મુલાકાત લીધી હતી, જ્યાં 17 ઑક્ટોબરે ત્રણ દિવસીય બેઠકો પૂર્ણ થઈ હતી. અત્યાર સુધીમાં વેપાર કરારના પાંચ રાઉન્ડની વાતચીત થઈ ચૂકી છે અને બંને દેશોના નેતાઓ દ્વારા ઑક્ટોબર-નવેમ્બર 2025 સુધીમાં પ્રથમ તબક્કો પૂર્ણ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખવામાં આવ્યો છે. ગોયલે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે આ ગતિશીલતા જાળવી રાખવાથી વેપાર સંબંધો મજબૂત બનશે, પરંતુ અંતિમ કરાર ફક્ત રાષ્ટ્રીય હિતોની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત થયા પછી જ થશે.