Eye Test Can Predict Heart Attack Risk: આજના યુગમાં, હૃદય સંબંધિત રોગો ‘વૈશ્વિક આરોગ્ય કટોકટી’ બની રહ્યા છે. હૃદયરોગના હુમલા અને તેનાથી થતા મૃત્યુના વધતા કેસો હવે માત્ર આંકડા નથી, પરંતુ દરેકના દરવાજા ખટખટાવતી વાસ્તવિકતા બની ગઈ છે. અખબારની હેડલાઇન્સથી લઈને સોશિયલ મીડિયા સુધી, દરેક જગ્યાએ એક જ પ્રશ્ન ગુંજતો રહે છે – હવે કોનો વારો છે?”
સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતો સતત ચેતવણી આપી રહ્યા છે કે જો આપણે હજુ પણ આપણી આદતો નહીં બદલીએ, તો આ ખતરો વધુ ઘેરો બનશે. ખાસ કરીને ખાવા-પીવામાં બેદરકારી અને બેઠાડુ જીવનશૈલીને આ સંકટનો સૌથી મોટો ગુનેગાર માનવામાં આવી રહ્યો છે. આ ઉપરાંત, જો તમારા પરિવારમાં કોઈને પહેલાથી જ હૃદયરોગ થયો હોય, તો આ ખતરાની ઘંટડી વધુ ગંભીર બની જાય છે. આનુવંશિક પરિબળો હૃદયરોગનું જોખમ અનેકગણું વધારી દે છે.
શું તમને હૃદયરોગનો હુમલો આવશે કે સ્ટ્રોક થશે તે અગાઉથી જાણવાનો કોઈ રસ્તો છે? જો તમારા મનમાં પણ આ પ્રશ્ન હોય, તો હવે તેનો જવાબ મળી ગયો છે.
હાર્ટ એટેકનું જોખમ એક દાયકા અગાઉ જાણી શકાશે
સંશોધકોએ એક એવા પરીક્ષણ વિશે જણાવ્યું છે જેની મદદથી એક દાયકા એટલે કે લગભગ 10 વર્ષ અગાઉ જાણી શકાશે કે તમને હૃદયરોગનો હુમલો થવાનું જોખમ છે કે નહીં? સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે આ માટે હૃદયની નહીં, પણ આંખોની તપાસ કરવામાં આવશે.
કાર્ડિયોવાસ્ક્યુલર ડાયાબિટોલોજી જર્નલમાં પ્રકાશિત આ અભ્યાસમાં સંશોધકોએ અહેવાલ આપ્યો છે કે એક સરળ આંખની તપાસ આગાહી કરી શકે છે કે આગામી દસ વર્ષમાં વ્યક્તિને હાર્ટ એટેક કે સ્ટ્રોક થવાનું જોખમ. આ માટે, સંશોધકોએ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) નો ઉપયોગ કર્યો છે જે ડિજિટલ રેટિના ફોટોગ્રાફ્સ લે છે અને તેનું વિશ્લેષણ કરીને, જીવલેણ હૃદયની સમસ્યા અગાઉથી જાણી શકાય છે.
સંશોધકો શું કહે છે?
નિષ્ણાતોની ટીમે જણાવ્યું હતું કે આ ટેકનોલોજી દર્દી માટે એક સેકન્ડ કરતા પણ ઓછા સમયમાં વ્યક્તિગત જોખમ સ્કોર તૈયાર કરવામાં સક્ષમ હતી.
સ્કોટલેન્ડની ડંડી યુનિવર્સિટીના કાર્ડિયોલોજિસ્ટ્સે ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકોના આંખના સ્કેન પર આ AI સોફ્ટવેરનું પરીક્ષણ કર્યું છે. યુનિવર્સિટીના સંશોધન વડા અને કાર્ડિયોલોજિસ્ટ ડૉ. એફી મોર્ડી કહે છે કે, તે આશ્ચર્યજનક છે પણ સાચું છે કે આંખો આપણા હૃદયની બારી છે.
આ પરીક્ષણનું સરળ સૂત્ર એ છે કે જો આંખની પાછળની રક્ત વાહિનીઓમાં કોઈ નુકસાન અથવા સંકોચન થાય છે, તો એવી સંભાવના છે કે આગામી વર્ષોમાં તેની અસર હૃદયમાં લોહી વહન કરતી વાહિનીઓ પર પણ જોઈ શકાય છે, જેને હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોકનું કારણ માનવામાં આવે છે.
સ્થિતિ એક મિનિટથી પણ ઓછા સમયમાં જાણી શકાશે
સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે, છબીનું મૂલ્યાંકન, તે જાણવામાં મદદ કરી શકે છે કે વ્યક્તિમાં રક્ત વાહિનીઓના સંકુચિત અથવા અવરોધનું જોખમ કેટલું ઊંચું છે? સંશોધન દરમિયાન, આવા 4,200 ચિત્રોનો ઉપયોગ તપાસ માટે કરવામાં આવ્યો હતો. AI ટૂલ 70 ટકા ચોકસાઈ સાથે આગાહી કરવામાં સક્ષમ હતું કે એક દાયકામાં લોકોને ‘ગંભીર કાર્ડિયાક ઘટનાઓ’, જેમ કે હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોક, થઈ શકે છે.
ડૉ. મોર્ડીએ વધુમાં કહ્યું, ‘આ એક-સ્ટોપ સ્કેન છે જે નિયમિતપણે કરવામાં આવે છે અને એક મિનિટ કરતા પણ ઓછો સમય લે છે.
હૃદય સ્વાસ્થ્ય અને તેનું મૂલ્યાંકન
તે બ્લડ પ્રેશર અને કોલેસ્ટ્રોલ તપાસવામાં તેમજ હૃદય સંબંધિત જોખમોનું મૂલ્યાંકન કરવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે, કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર જોખમોનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે આંખોની રક્ત વાહિનીઓનું વિશ્લેષણ મોટાભાગના લોકો માટે અસરકારક હોવું જોઈએ, ફક્ત ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે જ નહીં. ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોને સમય જતાં આંખની સમસ્યાઓ થવા લાગે છે, ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી આંખની સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. કારણ કે ડાયાબિટીસ હૃદયની રક્ત વાહિનીઓને અસર કરે છે, તેથી અભ્યાસમાં ફક્ત ડાયાબિટીસના દર્દીઓનો જ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.
બ્રિટિશ હાર્ટ ફાઉન્ડેશનના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક પ્રોફેસર બ્રાયન વિલિયમ્સ, આ તકનીક વિશે કહે છે: “આપણે જેટલી સચોટ રીતે વ્યક્તિના હૃદયના રોગો શોધી શકીએ છીએ તેટલી જ હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોકનું જોખમ જેટલું વધારે છે, આ ઘટનાઓને રોકવાની આપણી શક્યતાઓ એટલી જ સારી છે. આવી પ્રગતિ હાર્ટ એટેકના જોખમમાં રહેલા લોકોના જીવન બચાવવામાં મદદ કરી શકે છે.
જોકે, આ આગાહીની ચોકસાઈની પુષ્ટિ કરવા માટે આપણને વધુ સંશોધનની જરૂર છે.”